SARA GÜL TURAN'IN "KAHBE VEDA" KAHREDECEK
KAHBE VEDA İLE İLGİLİ İLK DURUŞMA YAPILDI
İşte ilikdavasında ünül yazar Sara Gülturan'ın avukatının ilk açıklamaları ve ilginç hayat hikayesi
Gül ÖZPAK, hayatını araştırmacı yazar olarak sürdürmektedir. İlki 1993 yılında yayınlanmış, bazılarının da birden çok baskısı yapılmış, 12 adet kitabı vardır.Sara Gül ÖZPAK ve milletvekilliği de yapmış olan eşi merhum Kadir ÖZPAK, uzun yıllar atlara ve at yarışlarına yoğun ilgi duymuş ve sevgi göstermiştir. Sara Gül ÖZPAK’ın atlara olan sevgisi zamanla çok artmış ve at yarışları dünyasını yakinen takip etmeye başlamıştır. At yarışları dünyasını yakinen takip eden Sara Gül ÖZPAK, kendi kelimeleriyle adeta aşık olduğu bir yarış atı olan Kafkaslı’nın ölümünden ve atın jokeyi olan Selim Kaya’nın da atın ölümü üzerine yaşadığı derin üzüntüden çok etkilenmiş ve bunun üzerine, bu ikilinin, Kafkaslı ile Selim Kaya’nın dillere destan olan ilişkisini kitaplaştırmaya karar vermiştir. Sara Gül ÖZPAK kitap yazmaya karar verdikten sonra, atlar ve at yarışları üzerine uzun süre emek harcayarak kapsamlı araştırmalar yapmış ve sonunda da “Kahpe Veda” kitabını (Kitap) yazmıştır. Kitabın gerçeklerden esinlenilerek yazıldığı önsözünde de belirtilmiştir. Kitabın, 2015 yılı Haziran ayında 1. baskısı, 2019 yılında da 2. baskısı yapılmıştır.
Kitapta anlatılan Kafkaslı isimli at 2002 yılında doğmuş, 2005 ila 2010 yılları arasında yarışmış, 2012 yılında da ölmüştür. Buradan da anlaşılacağı üzere, Kafkaslı’nın şöhreti ve namı, yarışmış olduğu 2005 ila 2010 yıllarına dayanmaktadır. Nitekim Sara Gül ÖZPAK da kapsamlı araştırmalardan sonra Kitabını 2015 yılında yayınlamıştır. Kahpe Veda kitabı, atları ve at yarışlarını sevenler tarafından çok beğenilmiş ve yoğun ilgi görmüştür. Bu noktada, Kitabın Türkiye’de at ile jokeyi arasındaki ilişkiyi konu edinen ilk ve tek edebiyat eseri olduğunu da belirtmek gerekir.
- Kahpe Veda kitabının yayınlanmasından 3 yıl sonra, 2018 yılının Aralık ayında “Bizim İçin Şampiyon” adlı bir film (Film) gösterime girmiştir. Filmde de at yarışları dünyasında yine çok ünlü bir at olan Bold Pilot ile bu atın ünlü olma sürecinde birden çok kez jokeyliğini yapan Halis Karataş arasındaki ilişki ve ayrıca Halis Karataş’ın Bold Pilot adlı atın sahibi olan ailenin kızı ile daha sonra evlilikle sonuçlanacak ilişkisi de (özel hayatı) anlatılmaktadır.
Atların ortalama ömrünün 20-30 yıl kadar olduğu da düşünülür ise bu kadar sürede yarış dünyasına ne kadar çok atın girdiği, bu dünyada ne kadar farklı gündemler oluştuğu, gündemde bambaşka şampiyon atların olduğu tahmin edilebilir. Filmin çekildiği zamanlarda Bold Pilot maalesef artık çok gerilerde kalmış, unutulmaya yüz tutmuştu. Onu sadece yarış dünyası ile yakinen ilgili ve ancak belli bir yaşın üzerindeki kişiler hatırlayabilmekteydi. Hayatın olağan akışı içinde Bizim İçin Şampiyon filmi yapılmazdı; yapılmasının manası yoktu; gerilerde kalmıştı. Ancak tetikleyici, tahrik edici bir mekanizma buna sebep olabilirdi. Nitekim bu mekanizma ortaya çıktı; Kahpe Veda kitabı yayınlandı. Kitap Türkiye’de ilk kez, bir Türk jokeyini, bir Türk atını ve aralarındaki sevgi dolu ilişkiyi işliyordu.
- Şampiyon bir at ile jokeyi arasındaki dostluk ve sevgiyi anlatan Kahpe Veda kitabının hem at ve at yarışı sevenlerden hem de genel okur kitlesinden gördüğü yoğun ilgi ve beğeniden hemen sonra, başka bir şampiyon atın filminin yapılması, üstelik bu atın ünlü olduğu dönemin üzerinden 20 yıldan fazla bir zaman geçtiği halde filminin yapılması ve dahası filmde de aynen kitapta olduğu gibi, at ile jokeyi arasındaki dostluk ve sevgi ilişkisinin işlenmiş olması, ne bir tesadüf ne de hayatın olağan akışına uygun bir durum olarak açıklanamaz.
- Belirtmek gerekir ki, filmdeki jokeyin özel hayatıyla ilgili bölüm dışarıda bırakıldığında, Filmin ana fikri ve öyküsü, Kitabın ana fikri ve öyküsü ile aynıdır. Atla jokeyi arasındaki dostluk ve sevgi ilişkisi ile atın jokeyi tarafından yetiştirilmesi ve şampiyon olması açısından ki bunun bir eserin ana fikri ve öyküsü olduğu düşünüldüğünde, Kitap ile Film arasında hiçbir fark yoktur.
- Kitap ile Film arasındaki aynılık, sadece ana fikir ve öykü açısından da değildir. Bilindiği gibi her edebiyat eseri sahibinin hususiyetini taşır ve her edebiyat eserinde “fikirlerin özgün bir edebi ifade tarzı” ve “özgün bir olay örgüsü” vardır. Film, “edebi ifade tarzını”, “olay örgüsünü” ve bunlara ek olarak, birçok sahne, ifade vesaire hususu da Kitaptan aynen almıştır.
- Kitap ile Filmin örtüştüğü noktalar; ata, jokeye ve at ile jokey arasındaki ilişkilere ait bölümlerdir. Kitapta sadece at, jokey ve at ile jokey ilişkisi işlenmiştir. Filmde de at, jokey ve at ile jokey arasındaki ilişki işlenmiş, ancak Filmde ayrıca jokey Halis Karataş’ın özel hayatına da yer verilmiştir. Halis Karataş’ın Filmde yer verilen özel hayatının anlatıldığı bölümler, bu davanın konusu değildir. Ancak Filmde yer yer özel hayatla ilgili bazı kesitlere yer verilmiş olması, “ana fikir ve öykünün”, “fikirlerin özgün edebi ifade tarzının”, “özgün olay örgüsünün” ve birçok sahne, ifade vesaire hususun Kitaptan aynen alındığı gerçeğini değiştirmemiştir.
- Kitap ile Filmin örtüştüğü, “fikirlerin özgün bir edebi ifade tarzı”, “özgün olay örgüsü”, sahne, ifade vesaire örnekler aşağıda sıralanmıştır:
- Henüz yarışlara katılmaya başlamadan önce Kitaptaki atın ayağında sorunlar vardır; henüz yarışlara katılmaya başlamadan önce Filmdeki at Bold Pilot’ın ayağında da sorunlar vardır; ama gerçek hayatta ise Bold Pilot’ın ayağında yarış hayatına başlamadan önce hiçbir sorun yoktur. Bold Pilot’ın ayağındaki tek sorun ise yarış hayatının son yılında tendon yırtılması şeklinde olmuştur. Kitapta yer alan “ayağında sorunlar olan bir atın daha sonra şampiyon olması”, Film tarafından aynen kullanılmıştır.
- Kitaptaki at ile jokeyi arasında, bir jokey ile atı arasında olması muhtemel ilişkinin çok ötesinde, yoğun sevgi dolu bir ilişki vardır. Gerçek hayatta da Kitabın esin kaynağı olan Kafkaslı ile jokeyi Selim Kaya arasında yoğun sevgi dolu bir ilişki vardır. Bir anlamda bu yoğun sevgi ilişkisinin kitabın yazılmasına kaynaklık ettiği, Sara Gül ÖZPAK’a ilham verdiği dahi söylenebilir.
- Kafkaslı, 03.04.2005 - 30.10.2010 tarihleri arasında (yaklaşık 5 yıl 7 ay) 127 yarışa katılmış, 64’ünde 1’inci olmuştur. 127 yarışın 114’ünde, 1’inci olduğu 64 yarışın da 58’inde jokeyi Selim Kaya’dır. Bold Pilot, 28.05.1995 - 16.08.1998 tarihleri arasında (yaklaşık 3 yıl 3 ay) sadece 30 yarışa katılmış, 21’inde 1’inci olmuştur. 30 yarışın 26’sında, 1’inci olduğu 21 yarışın da 17’sinde jokeyi Halis Karataş’tır. Yoğun bir sevgi ilişkisinin olabilmesi için yoğun bir ilişkinin de olması gerekir ki, rakamlara bakıldığında durumun hiç de öyle olmadığı görülmektedir. Aradaki fark 3-4 kat mertebelerindedir.
- Rakamlara daha da ayrıntılı bakılır ise; Filmdeki jokey Halis Karataş, 1987 yılından bu yana jokeylik yapmakta olup, 3 Ekim 2020 itibariyle 24.289 (yirmidörtbinikiyüzseksendokuz) kez yarışlara katılmıştır. Bold Pilot’a sadece 26 kez binmiştir; yani yarış hayatının (26/24.289=) %0,1’i (bindebiri) kadar. Halis Karataş 1995 yılında 491 yarışa katılmış, 6 kez Bold Pilot’a binmiştir; 1996 yılında 473 yarışa katılmış, 9 kez Bold Pilot’a binmiştir; 1997 yılında 480 yarışa katılmış, 8 kez Bold Pilot’a binmiştir; 1998 yılında ise 629 yarışa katılmış, sadece 3 kez Bold Pilot’a binmiştir. Ayrıca Halis Karataş 24.289 yarışın 6.637’sinde de 1’incilik elde etmiştir.
- Kitaptaki at jokeyi tarafından eğitilmiş ve şampiyon olmuştur. Filmdeki at da jokeyi tarafından eğitilmiş ve şampiyon olmuştur. Ama gerçek hayatta Bold Pilot jokeyi Halis Karataş tarafından eğitilmemiştir. Bold Pilot, antrenörü Yaşar Kara tarafından eğitilmiştir. Halis Karataş Bold Pilot’ın sadece jokeyliğini yapmıştır. Yukarıdaki veriler dikkate alındığında da zaten böyle bir fırsatının da imkânının da olmadığı kolayca anlaşılabilir. Kitapta yer alan “jokeyi tarafından eğitilen atın şampiyon olması”, Film tarafından aynen kullanılmıştır.
- Kitapta jokey, atla zaman zaman özellikle dinlenme anlarında konuşmaktadır. Kitaba özgü bu durum, Filmde de aynen kullanılmıştır.
- Kitapta at için kullanılan “o koşmak istiyor” ifadesi Filmde de aynen kullanılmıştır. Bu ifadenin genel geçer, herkesin kullandığı bir ifade olmadığını, Kitabın özgün bir ifadesi olduğunu belirtmek gerekir.
- Kitapta yer alan at yağmuru sevmemekte, yağmurda koşmaktan hoşlanmamakta ama yine de koşmaktadır. Kitaptaki ata özgü bu durum, Filmdeki at için de aynen kullanılmıştır.
- Kitapta yer alan atı, “Enternasyonal Malazgirt Koşusuna” sokup sokmamak konusunda yaşanılan tereddütler ve endişeler, Filmdeki at için “Enternasyonal Boğaziçi Koşusuna” sokup sokmamak konusunda yaşanmıştır. Kitaba özgü bu durum, Filmde de aynen kullanılmıştır.
- Kitapta Ekinoks isimli at için anlatılan özellik; “atın kendisine hiç kimsenin dokunmasına izin vermemesi” hali, Filmdeki at için de aynen kullanılmıştır.
- Belirtilmesi gereken diğer bir nokta da şudur: Filmin başında ve pazara sunumunda, Filmin gerçek olay ve kişilere dayandığı iddia edilmiştir. Ancak, Bizim İçin Şampiyon filminde gerçek kişilere ve bazı gerçek olaylara yer verilmiş olması, Filmdeki ana fikrin, öykünün, olay örgüsünün, özgün edebi ifade tarzının ve benzeri hususların Kitaptan alınmadığının ispatı değildir. Başka bir ifade ile bu durum, Filmin özgün olduğunun ispatı değildir. Hem Filmde gerçek kişi ve bazı gerçek olaylara yer vermek, hem de aynı zamanda Kitaptan Filme aynen alıntılar yapmak mümkündür. Nitekim öyle de yapılmıştır. Öte yandan, Filmde gerçeklerle örtüşmeyen bazı noktalar da vardır:
- Filmde Halis Karataş 1995 yılında henüz Sivas’tadır ve jokeyliğe de başlamamıştır; oysa gerçekte 1987 yılından beri jokeylik yapmaktadır.
- Filmde İstanbul’a gelen Halis Karataş, daha bir yıl dolmadan yani 1995 yılında, Bold Pilot’ın sahibi olan Özdemir Atman ile tanışıp çiftliğe gelmekte ve hemen de Bold Pilot’ı çalıştırmaya başlamaktadır. Oysa gerçekte Halis Karataş, Özdemir Atman ile 1991 yılında çalışmaya başlamıştır. Bold Pilot ile tanışması ve çalışmaya başlaması ise 4 yıl sonra, 1995 yılında gerçekleşmiştir.
- Filmde Bold Pilot’ın koştuğu çoğu yarış kum pisttedir, gerçekte ise Bold Pilot kum pistte hiç yarışmamıştır. Bütün yarışları çim pisttedir.
- Bold Pilot’ın gerçek hayatta yarış hayatına başlamadan önce ayağında sorunlar yoktur.
- Bold Pilot ile Halis Karataş arasında gerçek hayatta, yoğun sevgi dolu özel bir ilişki yoktur.
- Halis Karataş kendisi, gazetelere verdiği röportajlarda, eşi ile 1991 yılında Özdemir Atman ile gittiği “Phuket” gezisinde tanıştığını belirtmiştir. Filmde ise 1995 yılında çiftlikte tanışıyorlar.
- Bold Pilot, 1995 ila 1998 yılları arasında yarışmıştır. Açık kaynaklara göre, Halis Karataş’ın eşi, 2009 yılında hastalanmış ve 2014 yılında vefat etmiştir. İki dönem arasında uzun yıllar vardır. Oysa filmde iki dönem, çakıştırılmış, birbirlerine paralel olarak işlenmiştir.
- Şampiyon bir at ile jokeyi arasındaki dostluk ve sevgiyi anlatan Kahpe Veda kitabının hem at ve at yarışı sevenlerden hem de genel okur kitlesinden gördüğü yoğun ilgi ve beğeniden hemen sonra, başka bir şampiyon atın filminin yapılması, üstelik bu atın ünlü olduğu dönemin üzerinden 20 yıldan fazla bir zaman geçtiği halde filminin yapılması ve dahası filmde de aynen kitapta olduğu gibi, at ile jokeyi arasındaki dostluk ve sevgi ilişkisinin işlenmiş olması, ne bir tesadüf ne de hayatın olağan akışına uygun bir durum olarak açıklanamaz. Bir an için bu durumun hayatın olağan akışına uygun bir durum olduğu düşünülür ise ortaya çıkacak netice şudur: Bundan sonra herkes, herhangi şampiyon bir at ile bu ata binmiş bir jokey ilişkisi üzerine, Kahpe Veda kitabındaki “ana fikir ve öykü” üzerinden, Kitaptaki “edebi ifade tarzını” ve “olay örgüsünü” de kullanarak, tabii araya ilişkinin gerçekliğinden bir şeyler de katarak ama yer yer gerçek olmayan eklemeler de yaparak kitap yazabilecek, film yapabilecek, hatta dizi dahi çekebilecek ve sonra da ortaya çıkan kitap, film, dizi, her ne ise, onun gerçeklere dayandığını ve özgün bir eser olduğunu ileri sürebilecektir.